Microsoft Excel: Metinsel Fonksiyonlar

Hepinize merhaba, Microsoft Excel: Metinsel Fonksiyonlar ile başlayacağımız eğitim serisine hoş geldiniz. Anlatıma geçmeden önce böyle bir yazı serisini neden oluşturma gereği duydum biraz bundan bahsetmek istiyorum. Birinci sebebi şu, bildiğiniz gibi kariyer sitelerindeki iş ilanlarında olmazsa olmaz bazı işveren kriterleri vardır. Bunlar aklımıza ilk olarak gelen analitik düşünebilen (bunu yayınlayan ik personelinin büyük bir kısmı da ne demek olduğunu bilmiyor ama olsun), yoğun iş temposuna ayak uydurabilen (15 dakikada bir sigara molası vermeyen) ve tabi ki Microsoft Office bilen çalışma arkadaşları aranıyor şeklindedir. İkinci sebebi ise LinkedIn platformunda sıklıkla takip ettiğim kişilerden birisi olan sayın Dr. Sertaç Doğanay’ın yapmış olduğu bir paylaşıma denk gelmem. Kendisi bir kaç gün önce yaptığı bir paylaşımda bazı Excel formüllerini öğrenmemizin bir kaç günümüzü alacağını ama bu bilgilerin bize zaman ve enerji tasarrufu olarak çok büyük fayda sağlayacağını söylüyordu. Bende düşündüm ve bu konu hakkında bir yazı yazmaya karar verdim. Gerçekten Excel’i biliyor muyuz? 🙂

Microsoft Excel’de 27 adet Metinsel fonksiyon bulunmaktadır. Bu yazıda hepsine yer vermeyip çok sık kullanılan fonksiyonları anlatmaya çalışacağım. Bahsedeceğim metinsel fonksiyonlar Birleştir, Bul, Büyük Harf, Değiştir, Kırp, Küçük Harf, Parça Al, Sağdan, Soldan, Uzunluk, Yazım Düzeni

Microsoft Excel: Metinsel Fonksiyonlar – Birleştir & Uzunluk & Soldan & Sağdan & Büyük Harf & Küçük Harf & Yazım Düzeni

Microsoft Excel: Metinsel Fonksiyonlar başlığında anlatacağım fonksiyonları tek tek başlıklar halinde anlatmak yerine belli gruplamalarla bir kaç başlık altında örneklerle anlatmaya çalışacağım. Öncelikle aşağıda kendi oluşturmuş olduğum excel dosyasının görüntüsünü inceleyelim. 

Yukarıda çeşitli platformlardan takip etmiş olduğum bazı kişilerin isim ve soyisimlerinin ayrı birer kolona yazıldığını görüyorsunuz. Bu isim ve soyisimler kullanılarak bu başlık altında yaptığımız işlemlere bakalım. 

BİRLEŞTİR: İki veya daha fazla hücrede bulunan veriyi birleştirmek için kullanılır. Kullanım biçimi şu şekildedir;

=BİRLEŞTİR (birleştirilecek hücre1 ; birleştirilecek hücre2;…) 

Örneğin yukarıdaki görselde A2 hücresinde Sertaç ve B2 hücresinde Doğanay yazdığını görüyoruz. Bizim bu iki hücreyi tek hücre içerisine almak için şu şekilde bir formül yazmamız gerekmektedir. 

=BİRLEŞTİR(A2;B2) — Sonuç Sertaç Doğanay

Birleştir formülü ile iki veya daha fazla sayı için işlem yaparsanız bu sayıları yanyana yazılı biçimde görebilirsiniz. Fonksiyon herhangi bir toplama işlemi yapmamaktadır.

UZUNLUK: Belirtilen hücrede bulunan her bir karakteri sayarak, hücredeki metnin uzunluğunu hesaplar. Hücre içerisinde bir yerde boşluk bırakıldıysa uzunluk hesabına dahil edilir. Kullanım biçimi şu şekildedir;

=UZUNLUK(hesaplaması yapılacak hücre)

Uzunluk işlemine örnek verecek olursak birleştirme yaptığımız kolonda C3 hücresinde yazan Pınar Özkent isminin uzunluğunu öğrenmek için şu ifadeyi yazmalıyız.

=UZUNLUK(C3) — Sonuç boşluk dahil olduğu için 12

SOLDAN: Belirtilen hücrede soldan başlamak kaydıyla ilk karakterden itibaren istenilen uzunlukta sonuç verir. Kullanım biçimi şu şekildedir;

=SOLDAN(değer alınacak hücre; alınacak karakter sayısı)

Excel tablosuna baktığımızda C8 hücresinde bulunan Barış Özcan isminin sol tarafından 5 karakter almak istediğimiz zaman şu ifadeyi yazmalıyız.

=SOLDAN(C8;5) — Sonuç Barış

SAĞDAN: Belirtilen hücrede sağdan (hücrenin son karakterinden) başlamak kaydıyla ilk karakterden itibaren istenilen uzunlukta sonuç verir. Kullanım biçimi şu şekildedir;

=SAĞDAN(değer alınacak hücre; alınacak karakter sayısı)

Örneğin; C10 hücresinde yazan Şadi Evren Şeker isminin son 5 karakterini sağdan formülü ile yazdırırsak sonuç aşağıdaki gibi dönecektir;

=SAĞDAN(C10;5) — Doğru sonuç  “Şeker” , Yanlış düşünce “Rekeş”

BÜYÜK HARF:  Belirtilen hücredeki tüm karakterleri büyük harfe dönüştürür. Kullanım biçimi;

=BÜYÜKHARF(Karakterleri büyütülecek olan hücre)

KÜÇÜK HARF: Belirtilen hücredeki tüm karakterleri küçük harfe dönüştürür. Kullanım biçimi;

=KÜÇÜKHARF(Karakterleri küçültülecek olan hücre)

YAZIM DÜZENİ: Belki de metinsel formüller içerisinde yer alan en çok işimize yarayan formüldür. Kullanım amacı metin dizesindeki ilk karakteri ve metinde harf dışı olan karakterlerin ardından gelen diğer harfleri büyük harfe çevirmektir. Kullanım biçimi;

=YAZIM.DÜZENİ(Düzenlenecek olan hücre)

Örnek vermek gerekirse H2 hücresinde yer alan sertaç doğanay biçimindeki ismin yazım düzeni biçimi ile düzenlenmesini istersek aşağıdaki ifadeyi yazıp şu sonucu elde etmiş oluruz.

=YAZIM.DÜZENİ(H2) — Sonuç Sertaç Doğanay

Dikkat edilmesi gereken nokta yazım düzeni formülü genel olarak boşluk bazlı çalışmaktadır. Boşluğu yakaladıktan sonraki ilk harfi büyük devamında boşluk gelene kadar küçük (bazı istisnalar dışında) şekilde yazmaktadır. Eğer H2 hücresinde isim olarak sertaçdoğanay yazmış olsaydı Yazım Düzeni ile düzenleme yaptığımız zaman karşımıza Sertaçdoğanay sonucu gelecekti.

Microsoft Excel: Metinsel Fonksiyonlar – Bul & Değiştir & Kırp & ParçaAl

Microsoft Excel: Metinsel Fonksiyonlar başlığı altında anlatmadığımız Bul, Değiştir, Kırp ve Parça Al formüllerini incelemeye aşağıdaki görsele göz gezdirerek başlayalım.

Yukarıda görmüş olduğunuz görselde kasıtlı olarak isimler arasında boşluklar bıraktım. Kırp fonksiyonuna gelince neden böyle bir şey yaptığımı anlayacaksınız. Şimdi sırasıyla fonksiyonlarımızın kullanım biçimlerine göz atalım.

BUL: Bir hücre içindeki metinde aradığınız kelimenin kaçıncı karakterde olduğunu bulmak için kullanılmaktadır. Kullanım biçimi şu şekildedir;

=BUL(“Bulunması istenen metin”;”Metnin aranacağı hücre”;”Aramanın başlayacağı karakter”)

İsim kolonunda yer alan isimler için inceleme yaparsak;

=BUL(“taç”;A2;1) — Sonuç 7

A2 Hücresinde 1.karakterden itibaren “taç” kelimesini ara ve başladığı numarayı getir demektir. Sertaç normalde 6 karakter uzunluğunda bir isimdir ancak fark ettiğiniz gibi isimde bıraktığım 3 adet boşluk sebebiyle metnin uzunluğu 10 olarak algılanıyor.

=BUL(“Pı”;B2;1) — Sonuç 1

B2 Hücresinde 1.karakterden itibaren “Pı” kelimesini ara ve başladığı numarayı döndür anlamına gelmektedir. Cümlenin başında yer aldığı için sonuç 1 olarak karşımıza çıkmaktadır.

DEĞİŞTİR: Belirtilen karakter sayısına göre, bir hücre içerisindeki metnin bir kısmını farklı bir metin dizesi ile değiştirmek için kullanılır. Kullanım biçimi zor gibi gözükse de şu şekildedir;

=DEĞİŞTİR(“Karakteri değiştirilecek olan hücre”;”Değiştirilmeye başlanacak karakter indisi”;”Karakteri değiştirilecek olan hücrede değiştirilecek karakter sayısı”;”Yeni metin”)

İsim kolonunda yer alan isimler için inceleme yaparsak;

=DEĞİŞTİR(A2;1;6;”Bora”) — Sonuç Borataç ( çok anlamsız oldu biliyorum 🙂 )

Yukarıdaki örnekte A2 hücresinde yer alan Ser    taç metnini, 1.indisten itibaren 6 karakter değiştirip yerine “Bora” ismini yazdık. Sonuç olarak A2 hücresinde ilk 6 karakter yani üç adet harf ve üç adet boşluk silinerek bu alana Bora ismi yazılmış oldu.

=DEĞİŞTİR(A3;4;7;”ar”) — Sonuç Pınar

Bu örneğimizde de A3 hücresinde yer alan Pın    ar metnini, 4.indisten itibaren 7 karakter değiştirip yerine “ar” kelimesini yazdık. Sonuç olarak A3 hücresinde boşluklar ile birlikte 9 karakter bulunduğundan 4. karakterden itibaren 7 karakter sildiğimizde sonuna kadar metin silinmiş oluyor ve silinen değer yerine “ar” yazılmasını istediğimiz için sonuç Pınar olarak dönmüş oldu.

KIRP: Hatırlarsanız isimler arasında boşluk bırakma sebebimi bu başlığa gelince anlayacaksınız demiştim. Bu fonksiyon seçili metnin içindeki boşlukları kontrol edip tek boşluk haline çevirir. Kullanım biçimi;

=KIRP(Boşlukları kaldırılacak olan hücre)

İsim kolonunda yer alan isimler için inceleme yaparsak;

=KIRP(A2) — Sonuç Ser taç olarak dönecektir. Üç boşluk fonksiyon ile tek hale getirildi.

=KIRP(A3) — Sonuç Pın ar olarak dönecektir. Üç boşluk fonksiyon ile tek hale geldi.

=KIRP(A4) — Sonuç Bo ra olarak dönecektir. Tek boşluk olduğu için değişiklik olmadı.

PARÇAAL: Belirlenen hücre içerisindeki metinden, yazılan indis numarasından başlayarak, istenilen karakter sayısına göre değer alınmasını sağlar. Kullanım biçimi şu şekildedir;

=PARÇAAL(Metin hücresi;hücre içerisindeki başlangıç indisi;hücreden kaç karakter alınacağı)

İsim kolonunda yer alan isimler için inceleme yaparsak;

=PARÇAAL(B2;5;2) —  B2’deki Doğanay metninin 5.karakterinden itibaren 2 karakter al. Sonuç “na”.

=PARÇAAL(B3;5;1) — B3’deki Özkent metninin 5.karakterinden itibaren 1 karakter al. Sonuç “n”.

Microsoft Excel: Metinsel Fonksiyonlar başlığı altında bulunan ve burada anlatmadığım fonksiyonları görmek için excel uygulamasını açtıktan sonra formül çubuğu üzerinde bulunan Fx tuşuna basarak formül ekranından ilgili formülleri görebilirsiniz. Bir sonraki yazıda Microsoft Excel: Mantıksal Fonksiyonlar konusuyla karşınızda olacağım. Kendinize iyi bakın.

Stay hungry stay foolish!